هلق کندی و کمکی داغی مطالب، اخبار و تصاویر از روستا و مطالب جالب و خواندنی آخرین مطالب
نويسندگان دو شنبه 22 مهر 1392برچسب:, :: 11:1 :: نويسنده : محمد مقصودی
مولانا جلال الدين محمد بن بهاء الدين محمد بن حسين الخطيبي معروف به مولوي يا ملاي روم فرزند سلطان العلما بهاءالدين بود كه از مادر خوارزمشاهي در بلخ در سال 604 هـ . چشم به جهان گشوده است و در اوان كودكي همراه پدرش به آسياي صغير رفته، در شهر قونيه در محيط سلجوقي زيسته است و همانجا در سال 672 هـ . فوت كرده است. متأسفانه آنچه از مولوي بلخي به زبان مادري او به روزگاران به ما رسيده است، اندك است. بازشناختن ابعاد شخصيت والاي اين اعجوبهي قرن هفتم هجرت، جز با تحليل آثار تركي و فارسي وي به طور توأمان، امكانناپذير خواهد بود. و اين كاري است فرا راه دانشجويان امروز و اساتيد آيندهي ادب پربار اين مرز و بوم اسلامي كه با انجام آن بتوانند تحليلي بهنجار از تاريخ ادبيات اسلامي ايران به دست دهند. مولوي رومي از نخستين شاعران تركيگوي آسياي صغير در اوان فراگيري اسلام در آن سرزمين نيز به شمار ميرود. مرحوم نهاد سامي بانارلي تأكيد ميكند كه: «جلال الدين رومي نخستين كسي است كه در آسياي صغير از او ديوان تركي بر جاي مانده است».1 در عصر او عنصر مسلمان در آسياي صغير كه همراه سلجوقيان به آن ديار رفته بودند و عموما ايراني و تركي زبان و تركيدان بودند، فزوني ميگرفت و اين فزوني، شاعران اين ديار را مجبور به توجه به شعر تركي ميكرد و خود مهاجران نيز - همچون مولوي- خود شاعر و سخنگو و اهل بيان و قلم بودند. اشعار تركي مولانا يكبار توسط شرف الدين سالت قايا در سال 1313 ش. و بار دوم بوسيلهي مجدود منصور اوغلو در سال 1332 ش. در استانبول منتشر شد. در تهران برخي از ملمّعات تركي او را مرحوم فروزانفر در ديوان كبير وارد كرده است. در سال 1369، نگارنده توانستم اشعار تركي بازمانده از مولوي را تحت عنوان «سيري در اشعار تركي مكتب مولويه» در تهران انتشار دهم.2 در آوردن نمونههايي از ديوان تركي مولانا در اين مجموعه، سعي بر آن داشتيم ضبط كهن برخي واژهها را حفظ كنيم. نظير: يوقسول (= يوخسول)، نسنه (= نمنه)، قيلغيل (= قيلگيل، قيلگين)، قامو (= هامي)، بيگي (= كيمي) و جز آنها.
***
***
***
ملمعات
***
***
***
***
پانوشتها: 1. ح.م. صديق، سيري در اشعار تركي مكتب مولويه، انتشارات ققنوس، تهران، 1369. 2. نهاد سامي بانارلي. رسيملي تورك ادبياتي تاريخي، ج 1، ص 319. 3. همان، ج 3، ص 162. 4. جلال الدين مولوي. ديوان كبير، به اهتمام بديع الزمان فروزانفر، ج 4، ص 219. 5. نهاد سامي، پيشين، ص 319. 6. همان، ص 65. 7. همان، ص 163. 8. همان. 9. وصفي ماهر، پيشين، ص 151.
منابع مطالعهي ديوان تركي مولوي: · حسن علي، مولانا و رباعيلري، استانبول، 1932. · شرف الدين سالت قايا، مولوينين توركجه شعرلري، 1934. · مجدود منصور اوغلو، مولوي ديواني، استانبول، 1954. · بديع الزّمان فروزانفر، ديوان كبير مولوي، تهران، اميركبير، 1361. حسين محمدزاده صديق، سيري در اشعار تركي مكتب مولويه، انتشارات ققنوس، تهران، 1369.
برگرفته از وبسایت یوردوموز یواموز (http://isamajidi.blogfa.com) و با تشکر از عیسی مجیدی دو شنبه 22 مهر 1392برچسب:, :: 10:53 :: نويسنده : محمد مقصودی
ماه است نمیدانم خورشید، رخت یا نه، بو آیریلیق اودونا نئجه جگریم یا نه؟ مردم ز فراق تو، مردم که همه دانند، عشق اودو نهان اولماز، یانا دوشجک جانه، سودای رخ لیلی، شد حاصل ما خیلی، مجنون گیبی واویلی اولدوم یئنه دیوانه. صد تیر زند دلدوز آن ترک کمان ابرو، فتنهلی آلاگؤزلر چون اویخودان اویانه. ای شاه شجاع الدین، شمس الحق تبریزي، رحمتدن اگر نولا بیر قطره بیزه دانه؟ منبع: ترکی سرایان مکتب شمس و مولوی و اشعار ترکی مولوی، مقدمه، شرح و تصحیح: دکتر حسین محمدزاده صدیق، تبریز، نشر ندای شمس، ۱۳۸۹. پيوندها
|
||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |